Het Osiris Trio (pianiste Ellen Corver, violist Peter Brunt en celliste Larissa Groeneveld), ambassadeur van zowel klassiek als modern repertoire, vierde afgelopen weekend in het Muziekgebouw zijn 25e verjaardag met een programma van Beethoven (Eerste pianotrio), Schönberg (Verklärte Nacht), La revue de cuisine van Martinu (met 3 gastmusici) en een nieuw stuk van Oene van Geel.
‘Wat het Osiris Trio het Osiris Trio maakt , is de interactie tussen de musici en het gegeven dat ze op heel verschillende manieren eigengereid zijn, zonder elkaar te willen overtreffen. [...] Het is na 25 jaar nog steeds onvoorspelbaar, er gaat nog steeds zo af en toe iets mis, maar het leeft enorm.’ Aldus Roeland Hazendonk in het Parool. (2/12/2013, ***)
Frits van der Waa is bij vlagen enthousiast over het nieuwe werk van Van Geel, jazz-man van oorsprong, hetgeen is terug te horen in zijn stuk ‘dat rijkelijk is voorzien van swingende riffjes, maar ook van intrigerende netwerken van noten, zoals het kruisvuur tussen hoog en laag waarmee het opent.’ Verrassing: in het derde deel voegt de componist zich met altviool bij het ensemble. Het sextet van Martinu noemt Van der Waa een ‘verrukkelijke uitsmijter.’ (Volkskrant 2/12/13,****)
Opvallend veel CD’s werden in de afgelopen week besproken, heel goed in het kader van de Sint:
Erik Voermans is vol lof over de ECM New Series uitgave van Ligeti’s eerste en tweede strijkkwartet, door het Keller Quartet gecombineerd met het langzame deel uit het strijkkwartet van Samuel Barber. Had de componist het geweten, hij ‘had een acute hartverknettering gekregen want Barber hoorde bij een verleden waarmee Ligeti niets meer te maken wilde hebben’. Het eerste strijkkwartet (1953-54) is nog ‘diep in een traditie verankerd’ en doet met ‘imitatiorische inzetten van viool en altviool’ denken aan Bartók. Het tweede kwartet is, aldus Voermans ‘met voorsprong het indrukwekkendste strijkkwartet van de tweede helft van de twintigste eeuw. [...] Het Keller Kwartet speelt de stukken voorbeeldig.’ (Parool 28/11/13, ****)
Ook in het Parool (26/11/13) een gesprek van Voermans met celliste Doris Hochscheid en pianist Frans van Ruth. De musici maakten in de afgelopen zes jaar een collectie van zes CD’s met cello-sonates van Nederlandse componisten uit de jaren 1900-1950. Het was halve eeuw die veel kwaliteit heeft voortgebracht, met componisten als Vermeulen, Pijper, Escher, Schäfer, Hekking, Bosmans, Badings en Orthel. ‘Dat die voortreffelijke stukken bestaan, komt doordat er in die periode grote cellisten in Nederland waren, die – toevallig of niet – bijna allemaal aanvoerders waren van het Concertgebouworkest.’ De musici zweren bij spelen wat er staat en namen daar in alle gevallen de tijd voor: ‘Niet na twee weken naar het volgende stuk gaan, maar echt een jaar met die noten leven, pas dan ga je de taal spreken en begrijpen. [...] Van Ruth: “De opnamen van de sonates van Matthijs Vermeulen hebben we om die reden zelfs een jaar uitgesteld.” Hochscheid: “Vermeulen is zó’n ongelofelijke wereld... Toen we het gingen opnemen werden we een beetje gek. Bezeten. Zijn wereld is zo krachtig dat die je helemaal opzuigt.” Dutch Cello Sonatas Vol. 6. (MDG), cellosonate.nl.
Challenge Classics en De Nederlandse Opera zetten hun partnerschap voort met Der Schatzgräber (1920) van Franz Schreker - in 2012 de openingsvoorstelling van het DNO-seizoen olv. dirigent Marc Albrecht. Het ‘harmonisch overrijpe, haast decadente idioom past Albrecht als een handschoen. [...] Voor de liefhebber is er zeker veel moois te ontdekken in deze partituur.’ Aldus Peter van der Lint in Trouw. Technisch voorbeeldig en met sterke zangers Manuela Uhl (Els), Raymond Very (Elis) en Graham Clark (Der Narr). (Trouw, 29/11/13,***)
Hét hebbeding van het Britten-jaar 2013 wordt in Trouw besproken door Frederike Berntsen. Peter Grimes on Aldeburgh beach werd afgelopen zomer uitgevoerd en opgenomen op de plek waar het verhaal zich daadwerkelijk afspeelt. ‘Regisseur Tim Albery en zijn team kregen er gratis een schitterend decor van een vallende avond en woeste golven bij. [...] De wind waait live om de oren van de zangers. Die moeten het koud hebben gehad, maar zingen als de besten: Alan Oke in de rol van Peter Grimes, Giselle Allen als Ellen Orford en David Kempster als Balstrode. [...] Well done!’ (Trouw, 29/11/13,****)
Twee CD’s in de categorie ‘Neoklassiek’. Seije Slager van Trouw geeft aan Spaces van de Duitse muzikant en componist Nils Frahm vier sterren. Neoklassiek neigt nogal eens naar achtergrondmuziek, of erger, muzak. Op Spaces is dat volgens Slager niet het geval. ‘Hij [Frahm] brengt live-opnames van de afgelopen jaren bij elkaar, van verschillende projecten, voor piano maar ook voor synthesizer. [...] Live gaat de muziek leven en ademen, je hoort dat er een echte performer aan het werk is.’ (Trouw, 29/11/13,****)
Robert van Gijssel (Volkskrant, 29/11/13) schetst in het kader van het inmiddels al achter ons liggende festival ‘Le Guess Who’ in Utrecht (festival voor de betere popmuziek) het profiel van de IJslandse neoklassieke pianist Ólafur Arnalds. ‘Hij begon zoals vrijwel iedere muzikale Scandinavische jongen: in een metalbandje’. Tegenwoordig verovert hij de wereld met filmische en verstilde pianoklanken. ‘Het is misschien een beetje flauw de leefomgeving erbij te slepen als abstracte en voornamelijk instrumentale muziek moet worden omschreven. Maar toch ontkom je er bij Arnalds bijna niet aan. De Muziek van de IJslander klinkt op z’n minst koeltjes, en met lange, traag glijdende cellolijnen en in ijs gebeitelde, melancholieke pianoakkoorden stuurt hij zijn gehoor [...] een bepaalde kant op.’ CD-suggesties: Living Room Songs (Erased Tapes) en For Now I Am Winter (Mercury Classics – Universal).
‘Het is verbazend met hoeveel gemak en vanzelfsprekendheid de jonge pianisten de vriendelijke, maar soms nog bijzonder veeleisende muziek onder hun handen vandaan laten rollen.’ Juist, de gebroeders Jussen mogen in de Sinterklaasmand van pianomuziek minnenden niet ontbreken. Frits van der Waa (Volkskrant, 27/11/13) gaf vier sterren aan hun recente opname van Frans repertoire (DG, Jeux: Fauré – Dolly-suite, Poulenc - Sonate, Ravel - Ma mère l’oye).